“Schrijven begint altijd met nieuwsgierig zijn en goed luisteren”
Na twee eerdere deelnames in 2015 en 2016 won Jordi Lammers in 2020 zowel de voorronde in Venlo als de grote finale van Write Now! in Rotterdam. Dat deed hij met zijn verhaal Deleted scenes. We vroegen hem naar zijn deelnames en zijn lees- en schrijfroutine.
Wat heeft winnen van Write Now! voor jou betekend?
Het heeft me vooral zelfvertrouwen gegeven. Tijdens het schrijven ben je continu bezig jezelf te beoordelen, soms heel positief maar soms ook veel te negatief. Toen ik het opstuurde vond ik Deleted scenes eigenlijk helemaal niet zo’n goed verhaal. Maar nadat ik er de eerste prijs mee had gewonnen en mensen me vertelden dat ze het een mooi verhaal vonden, ben ik het toch meer gaan waarderen.
Om die reden moedig ik iedereen die schrijft aan om met hun teksten naar buiten te komen. Schrijven is een vorm van communiceren, je wilt iets overbrengen; een idee, een gedachte of een gevoel. Dan is het ook handig als je van anderen hoort wat het met hen doet.
Na mijn overwinning hebben een aantal uitgeverijen contact opgenomen. Ik ben van plan om dit jaar met een aantal van hen in gesprek te gaan.
Wat hebben je deelnames je geleerd over het schrijven van korte verhalen?
Ik denk dat het vooral belangrijk is om veel te schrijven en te ontdekken waar je goed in bent. Er bestaat volgens mij niet één bepaalde manier van goed schrijven. Sommigen hebben een fantastische stijl, andere mensen kunnen in een paar zinnen een personage neerzetten en weer anderen zijn heel grappig.
Ik heb door het vele schrijven ontdekt dat ik niet van superlange, lyrische zinnen houd, maar wel goed ben in dialogen, menselijke interactie beschrijven en een spanningsboog creëren. Daar focus ik me dan ook op.
Hoe ziet je schrijfproces eruit?
Mijn schrijven begint altijd met nieuwsgierig zijn en goed luisteren. Ik begrijp het niet als schrijvers zeggen dat je een afgezonderd leven moet leiden om goed te kunnen werken. Voor mij is het juist belangrijk dat ik met vrienden in cafétjes hang, vaak ga voetballen en uitga. Op die momenten hoor je mensen de meest geweldige verhalen delen: soms met maar één zinnetje dat in je hoofd blijft hangen.
Een vriend van mij reageerde ooit op een instagramfoto van mijn kamer: ‘je bent, denk ik, de enige persoon onder de dertig die een printer heeft.’ Die zin vond ik zo goed dat ik hem laat uitspreken door een personage in mijn aankomende verhalenbundel.
Hoe doorbeek je een writer’s block?
Geen idee, ik heb dat nog nooit gehad. De momenten dat ik een lange tijd niet heb geschreven, had ik er gewoon geen zin in of was ik te druk met andere dingen.
Natuurlijk kom je af en toe niet uit een verhaal of gaat niet alles zoals je zou willen, maar langdurige momenten dat ik niet kon schrijven, nee. Vaak is het toch gewoon een kwestie van gaan zitten en beginnen.
Wat is dé schrijftip die zou geven aan mensen die willen deelnemen aan Write Now!?
In eerste instantie: maak heel veel schrijfuren, doe je mobiel uit tijdens het werken en lees elke dag.
En om iets nieuws te noemen: laat je personages niet zoveel klagen. Ik begeleid af en toe jonge schrijvers en zie dat mensen vaak een soort herkenbaarheid willen creëren door hun personages op alles en iedereen te laten afgeven. Dat vind ik soms een beetje makkelijk. Het is, denk ik ook, belangrijk om te laten zien wat iemand leuk of fijn vindt: zingen, kamperen of iedere ochtend een boterham met pindakaas eten.
Waar werk je nu aan?
Ik werk nu aan een chapbook dat na de zomer uitkomt, een klein bundeltje met verhalen, uitgebracht door De Nieuwe Oost: Wintertuin. Daarna wil ik een grotere verhalenbundel schrijven.
En wat is je ultieme droom als schrijver?
Verhalenbundels en romans uitbrengen die door zoveel mogelijk mensen begrepen en gewaardeerd worden. Elizabeth Strout, bijvoorbeeld, schrijft verhalen waar je direct om kan lachen of huilen zonder dat het oppervlakkig wordt. Dat geldt ook voor Raymond Carver of Ann Patchett. Gelaagd en eenvoudig schrijven: daar wil ik supergoed in worden.
Jordi’s favorieten
Op welk tijdstip en op welke plek schrijf je het liefst?
Op de bank of aan tafel, ergens rond een uur of tien, vaak na een uurtje gelezen te hebben.
Wat is je favoriete gedicht of dichtbundel?
Ik ben de laatste tijd nogal fan van David Berman, die ook muziek maakte onder de naam Silver Jews. Hij heeft een gedicht genaamd The Moon waarin hij een avond in een dorp beschrijft. Het zijn hele rare beelden, maar toch komt het geloofwaardig over omdat hij het met zoveel details laat zien.
‘Last night they played the Police Academy Ball and alle the officers slow-danced with target range silhouettes’. Politiemannen die met van die schietborden dansen: daar word ik heel blij van.
Wat is je favoriete roman?
Ik denk Sputnik Sweetheart van Murakami. Echt zo’n roman waarbij ik naar woorden moet zoeken om uit te leggen waar het over gaat of waarom ik het zo goed vind. Dat is een goed teken, denk ik.
Wat is je favoriete boekhandel?
Ik koop mijn boeken vaak bij Dekker van de Vegt of Roelants in Nijmegen.
In welk boek zou je willen wonen?
Call Me By Your Name van André Aciman. Lekker eten, hopeloos verliefd zijn, warm weer en ’s avonds onhandig dansen op Italiaanse discomuziek.
Welk boek zou je aanraden aan iemand die niet van lezen houdt?
De eerste roman die ik ooit las – en ik wist nog helemaal niet of ik van lezen hield – was Red Ons Maria Montanelli van Herman Koch. Dat kan ik iedere verveelde puber aanraden.
Met welke schrijver zou je uitgebreid willen dineren? Wat eten jullie en waarover gaat het gesprek?
Tellen songwriters ook? Dan Sufjan Stevens. Hij heeft zo’n goed oog voor detail en kan in een liedje van vier minuten een heel verhaal vertellen. Ik vind zijn liedjes altijd zo mooi, pijnlijk, grappig, gelaagd en menselijk tegelijkertijd. Zo zou ik ook willen schrijven.
Waar we het over zouden hebben, vind ik moeilijker: met mijn eigen vrienden gaan de gesprekken alle kanten uit. Ik denk dat hij daar ook wel van houdt.
Sta jij volgend jaar in Rotterdam op het podium van Write Now!? Dan is het nu tijd om je verhaal in te sturen. De deadline is 1 oktober 2021.
