‘Wees genadeloos en een tikkeltje verdorven’: in gesprek over Write Now!

Meedoen aan Write Now! heeft verschillende auteurs een mooie springplank opgeleverd. Lize Spit, Niña Weijers en Jaap Robben zijn slechts een paar van de namen die sindsdien een uitgever hebben gevonden. De 2020-editie van de wedstrijd is weer van start gegaan – een goed moment om bij te kletsen met de top 3 van vorig jaar: Francis Nagy, Aragorn Fuhrmann en Lennert De Vroey.

Write Now! is een schrijfwedstrijd voor jongeren tussen de 15 en 24 jaar en heeft voorrondes in heel Nederland en België. Alle tekstvormen zijn toegestaan: proza, poëzie, spoken word, scenario, rap en songtekst. Francis Nagy won de wedstrijd in 2019 met haar verhaal ‘Vruchtval‘. Aragorn Fuhrmann won zowel in 2018 als 2019 de Antwerpse voorronde en behaalde afgelopen jaar de tweede finaleplaats. Lennert De Vroey scoorde een wildcard in diezelfde Antwerpse voorronde 2019 en greep de derde finaleplaats.

Meedoen met Write Now!

Het komt vast niet als een verrassing dat alledrie al regelmatig schreven voor ze aan de wedstrijd meededen. Voor zowel Aragorn als Lennert was het dan ook niet de eerste keer. Aragorn: ‘Write Now! is zowel een waardemeter als een springplank.’ Francis sluit zich daarbij aan. ‘Voor mij was de reden om mee te doen om mijn werk te kunnen toetsen. Ik was benieuwd hoe mijn werk buiten mijn opleiding (Creative Writing, ArtEZ) stond. Binnen de opleiding deel je je teksten met klasgenoten en docenten, maar dat blijft toch een bubbel.’

Voor Lennert was het nog even zweten: ‘Door een klein probleem met de website leek het alsof ik te oud was om te mogen indienen, terwijl ik dacht dat het mijn laatste jaar was dat ik wél mocht meedoen. Ik had me er al bij neergelegd, maar besloot dan toch een mailtje te sturen om zeker te zijn. Gelukkig, achteraf gezien.’

De eerste tekst

‘Ik heb me niet lang van tevoren voorbereid,’ vertelt Francis over haar ingestuurde tekst. ‘Door mijn opleiding ben ik vrijwel constant bezig met schrijven. Een groot deel van de tekst bestond al. Het vak waarvoor ik het schreef, liep al een aantal weken. Ik zat nog in een intensief maakproces met het verhaal. Om het voor Write Now! instuurbaar te maken, moest ik het woordenaantal nog wel met een kleine duizend woorden terugdringen.’

Ook Lennert stuurde een tekst in die al bestond, waar hij vrij tevreden over was. ‘Maar: het was een tijd geleden, en hij was veel te lang. Het werd dus een soort uitgebreid schrap- en redigeerproces. Hoewel ik onderweg gedacht heb dat het onmogelijk zou zijn om binnen de limiet mijn verhaal te vertellen, ben ik ervan overtuigd dat hij in de korte versie een stuk beter is. Ik zou hem nu opnieuw kunnen uitbreiden, maar sommige dingen zouden niet meer terug komen, en nu zie ik goed waarom. Eigen werk herlezen na een tijdje kan zeer inzichtelijk zijn.’

Dat schrijven, schrappen en bijschaven van hun ingezonden tekst delen Francis, Lennert en Aragorn. ‘Ik heb er zeker vier versies over gedaan tot mijn tekst eindelijk een beetje begon te swingen,’ zegt Aragorn. ‘Het is een van mijn voornaamste parameters voor goede literatuur: je moet erop kunnen dansen.’ Francis voegt hieraan toe: ‘Het was een groot voordeel, aangezien ik erg traag schrijf. Doordat de basis er al was, had ik hier voldoende tijd voor.’

De tweede tekst

Elk van de 15 Write Now! finalisten schrijft in drie weken tijd een nieuwe tekst voor de finale, waarop de uiteindelijke winnaar wordt bepaald. Waar ze bij de eerste tekst veel meer tijd hadden voor redigeerwerk, was de tweede een uitdaging. ‘Zoals ik al vertelde, schrijf ik erg traag. Ik ram er niet zo ineens honderden woorden uit.’ Francis kon gelukkig weer inspiratie putten uit haar schoolwerk. ‘Ik zat middenin mijn onderzoek naar de peer. Mijn hoofd zat vol met peren en in mijn kamer lagen stukken schil, steeltjes, foto’s en krantenknipsels die erover gingen. Het heeft enorm geholpen dat ik toen zo ondergedompeld zat in de perenwereld. Daar is de verhaallijn ontstaan voor mijn finaletekst.’

Voor Aragorn was het een toevallige opmerking die zijn verbeelding prikkelde. ‘Ik besefte al gauw dat ik niet mocht morsen met inspiratie. Toen een vriendin me vertelde dat ze een bad had genomen en er na een uurtje ‘varkensroze’ uit tevoorschijn was gekomen, besloot ik niet verder te zoeken naar een goed verhaalconcept. Op basis van dat zinnetje heb ik een grotesk verhaal verzonnen over een vrouw die als kind dolgraag een varkentje wilde hebben en daarom later haar echtgenoot begint vet te mesten.’

Lennert was tegelijkertijd ook bezig met een werkproces op school waar hij een solo moest maken. ‘Maar uiteindelijk is het goed gegaan, en is er onvermijdelijk ook wel iets van het een in het ander geslopen. De krappe deadline heeft er vooral voor gezorgd dat ik sneller een spoor gekozen heb, waarvan ik zei: dat wordt het, hierop voortgaan. Vaak stel je dat langer uit, en komt er dan niks van – ik heb zo’n heel document met concepten in één zin gevat, benieuwd hoeveel daarvan ik nog zal uitwerken.’

Prestatiedruk

Als top 3 van de laatste Write Now! wedstrijd zou het weleens intimiderend kunnen zijn al die verhalen te horen over vroegere winnaars die uitgeefcontracten aangeboden krijgen en succesvolle, populaire boeken schrijven. Niña Weijers won de Libris Literatuur Prijs, Jaap Robben de Nederlandse Boekhandelsprijs en Lize Spit kon met een arm vol prijzen naar huis, waaronder de Hebban Debuutprijs. Op de vraag of Francis, Aragorn en Lennert die druk voelen, reageren ze gelukkig nuchter.

‘Het heeft schrijven voor mij niet anders gemaakt,’ zegt Francis. ‘Het is nu niet dat ik het gevoel heb een bekend auteur te moeten worden. Ik hou niet zo van dingen moeten. Ik hoef van mezelf niks met mijn schrijven te doen. Zolang ik het leuk vind, doe ik het. Vind ik er niks meer aan, dan stop ik ermee.’ Ook Lennert is gemoedelijk: ‘Kwaad kan het niet om te weten, wel fijn om het te zien. Maar verder denk ik er niet echt aan.’

Aragorn doet er iets meer mee, ook omdat hij er bewust voor heeft gekozen het auteurschap na te jagen. ‘Het is vooral druk, maar dat zie ik als iets positiefs. Als je écht goed wilt worden, moet je je teksten durven te vergelijken met die van de beste schrijvers ter wereld. Dat je misschien nooit hun niveau zult halen, is niet erg. Idealen hebben wel vaker de neiging om onbereikbaar te zijn.’

Schrijfrituelen

Nu ze niet meer hoeven te voldoen aan de eisen van Write Now!, zijn we natuurlijk benieuwd naar hun persoonlijke schrijfrituelen. Aragorn en Francis zijn goed in ‘aanrommelen’, zoals Francis het noemt: ‘Wat dat betreft ben ik er beter in om rituelen toe te passen om juist niet te hoeven gaan schrijven.’ Aragorn illustreert: ‘Ik begin vroeg in de ochtend. Ik besluit eerst nog even een wandelingetje te maken. Ik doe de afwas. Ik besluit alle YouTube-covers van Yesterday aan een kritisch luisteronderzoek te onderwerpen. Ik kijk een beetje door het raam. Als het al donker begint te worden, krijg ik een gemene stuip van zelfhaat, overwin de stuip, sleep me zachtjes jammerend naar mijn laptop en schrijf één zinnetje van duizelingwekkende genialiteit.’

Francis schrijft zoals het komt en onderwerpt zich aan die onregelmatige structuur: ‘Mijn concentratie is bagger. Het meeste van mijn werk is denk ik ’s nachts tot stand gekomen. Mijn slaapritme is een puinhoop. In de uren dat ik wakker ben kan ik soms erg productief zijn. Soms zijn er dagen dat ik niets schrijf.’ Voor Lennert is zijn vermogen om overal wel te kunnen schrijven een uitkomst, want ook hij kan niet aan één stuk door gestructureerd werken. ‘Vaak goed op plekken met wat volk om me heen – de trein, het café. Maar ik vind het ook wel fijn om gewoon in mijn kamer te zitten, waar ik zelf de randvoorwaarden regel. Muziek moet er (bijna) altijd zijn. Beste moment zijn meestal de laatste avonduren / begin van de nacht, met maar een paar lampen aan.’

En nu?

Op de vraag waar ze nu mee bezig zijn, geeft Francis grif toe nog steeds in de ban te zijn van peren. ‘Of dat ooit niet zo zal zijn, vraag ik me af. Ik kan mezelf als het ware niet meer ontperen. Na Write Now! ben ik voornamelijk bezig geweest met mijn afstudeeronderzoek. Begin februari moet ik het inleveren. Het gaat over geuren en de woorden die we daar vooral niet voor hebben. Daarna is het meteen door met mijn afstudeerwerk. Ik vind het lastig om aan meerdere dingen tegelijkertijd te werken. Ik kan bijvoorbeeld ook niet meerdere boeken tegelijk lezen. Het wordt dus flink aanpoten de komende periode.’

Ook Lennert is nog volop bezig met zijn studie, hij volgt een master Woordkunst aan het Conservatorium in Antwerpen. ‘Momenteel werk ik aan een afstudeervoorstelling – iets voor op het podium dus. Schrijven is er sinds Write Now! eigenlijk nog niet écht goed van gekomen; maar ik voel wel dat dat op een bepaald moment waarschijnlijk weer zal veranderen. Of het is te zeggen: niet in de vorm van een verhaal. Ik heb een muziekgroepje, Rendier, waar we in het Nederlands zingen, en daarvoor heb ik de laatste maanden nog heel wat geschreven. En tussendoor loop ik stage bij het tijdschrift Bahamontes – dat gaat over de koers, mijn andere grote passie.’

Aragorn heeft zijn blik al verder in de toekomst en schrijft aan een roman over liefde in tijden van sociale media. ‘In de loop van dit jaar hoop ik een uitgever te vinden.’ Hij doet dit wel in zijn vrije tijd, ‘als ik geen last heb van andere verplichtingen zoals het fulltime coördineren van een encyclopedie of de planten water geven.’

Volg het advies op van deze oud Write Now!-deelnemers en doe mee aan dé schrijfwedstrijd voor jong talent in Nederland en Vlaanderen. Insturen kan tot 1 april 2020.

Dit interview verscheen op Hebban.nl.