Wees lief voor jezelf – Ceren Uzuner
Ik sta altijd op het punt in slaap te vallen wanneer de beste zin ooit me te binnen schiet. In plaats van opstaan om hem neer te pennen, troost ik mezelf met de gedachte: Nee, nee. Deze zin is zo goed, die weet ik morgen ook nog wel. Dat kan niet anders.
De volgende ochtend blijkt het tegendeel waar te zijn en bestempel ik dat – ten onrechte – als een teken van onkunde, dat me meteen bij het uitgangspunt van deze column brengt: wees lief voor jezelf. Altijd. Hoe dan ook.
Harry Mulisch hield gedurende het schrijven van De ontdekking van de hemel een logboek bij waarin hij elke dag bijhield wat hij had gedaan en hoe het met zijn schrijven ging. Op een dag zat hij tien uur lang achter het toetsenbord met als resultaat: vijf zinnen. Een record, noemde hij het. De volgende dag schreef hij met gemak vier hoofdstukken, totdat er weer een dag aanbrak waarop hij de hele dag niets anders deed dan tobben tussen het zetten van een komma of een puntkomma.
Patricia Marx vroeg in een interview aan dichter Anne Sexton: ‘How does a poem come into being?’
Waarop Sexton antwoordde: ‘Oh, that’s a terrible question! I don’t know. Sometimes you get a line, a phrase, sometimes you’re crying, or it’s the curve of the chair that hurts you and you don’t know why…
What you’re doing is hunting for what you mean, what you’re trying to say.’
Franz Kafka schreef in zijn testament dat zijn beste vriend al het schrijfwerk dat hij hem naliet, moest verbranden.
Iedere schrijver kampt met tegenslagen, onzekerheden, teleurstellingen, maar leert ook van die momenten. Dat vergeet ik zelf wel eens. Er zijn ontzettend veel voorbeelden te noemen van genieën die met gemak een meesterwerk uit hun pen krijgen, of zo lijkt het. Maar daar staan genoeg anderen tegenover die zich elke dag door hun proces heen moeten worstelen en uiteindelijk minstens zo succesvol blijken als die eerste groep.
Kortom, leer van hen die jou voor zijn gegaan, kijk naar wat je aanspreekt (of wat niet) en vraag jezelf af: waarom? Of doe dat niet. Dat kan ook nog.
Er bestaat geen handleiding voor hoe schrijven moet. Dat maakt het soms verdomd lastig, maar het biedt ook een wereld van vrijheid die je naar eigen wens mag invullen. En laten we wel wezen: als schrijven slechts het volgen van een lijst regels was geweest, had niemand er nog plezier uit gehaald
Ceren Uzuner (1997) studeert Creative Writing aan ArtEZ en schrijft zowel proza als poëzie. Eén van haar tweets verscheen in de bundel ‘Dit Is Waarom Mensen Op Twitter Zitten’. Voor een visuele en tekstuele impressie van haar leven in maximaal 280 tekens, kun je haar op Twitter en Instagram vinden onder de gebruikersnaam: @vogelvuur. Ceren won met haar verhaal ‘Voicemail’ de tweede prijs bij de voorronde van Write Now! Rotterdam 2018.
